Nieresponsywność koni, praca z Santosem

Ostatnio obiecałam napisać coś więcej o „NIERESPONSYWNOŚĆ” koni (non-responding horse) oraz o pracy z Santosem (jedno z drugim się łączy😊). Na facebooka i Instagrama wstawiłam filmik, gdzie pokazuję jak Santos grzecznie stoi przy wsiadaniu. Nie kręci się, nie odchodzi, nie gryzie. Filmik poniżej:

W tym wpisie opiszę jak pracuję z Santosem, by pomału, konsekwentnie uczyć go dobrego końskiego savoir-vivru oraz rozwinę wątek niereaktywności koni😊

Zanim – drogi jeźdźcu, przeczytasz ten wpis, odsyłam Cię do dwóch innych wpisów: Online kursy z Ivet z Feather Light Horsemanship – część I “Problem Solving”,Praca z Murphym – część I Ten wpis jest bowiem kontynuacją tamtych rozważań. Przeczytane? To możemy zaczynać😊

W powyższych wpisach pisałam (powtarzając za Ivet), że konie nieresponsywne są tak samo problematyczne, jak konie nadresponsywne (reagujące gwałtownie, nieadekwatnie do sytuacji, impulsu). Dlaczego? Bo koń, który dobrowolnie nie chce z nami rozmawiać, nie chce prowadzić dialogu, nie reaguje lekko i szybko na prośby jeźdźca, koń który nas nie słyszy i nie słucha, to koń z którym bardzo ciężko pracować i to koń nie do końca bezpieczny.

Koniem niereaktywnym był na początku naszej współpracy Murphy. Murphy stał przy mnie, ale nie reagował na moje prośby, na lekkie sygnały. Dopiero „ostre” komendy zbierały go do ruchu. Przestawianie konia siłą, wymuszanie ruchu konia ciągnięciem za uwiąz, poganianiem bacikiem, to NIE JEST KOMUNIKACJA, to NIE JEST DIALOG. Jeśli koń podąża za mną, ponieważ ja go ciągnę za uwiąż, to to nie jest podążanie. Jeśli koń cofa się, bo ja go pcham do tyłu, to to nie jest cofanie. Nie ma w tym woli konia, współpracy, świadomego kontaktu konia z jeźdźcem. Jeśli koń nie słucha jeźdźca z ziemi, nie będzie też go słuchał z siodła. Czy wsiadanie na takiego konia jest bezpieczne? Zastanów się nad tym dobrze.

Gdy zaczęłam pracę z Santosem było dokładnie tak samo. Santos robił swoje i nie zwracał uwagi na to co ja mówię. Ja proszę o ruch do przodu, Santos zawiesza się i stoi. Ja proszę o cofnięcie, Santos stoi i patrzy w druga stronę. Ja proszę: „ Ugnij łeb”, Santos wykorzystuje ugięcie do jednoczesnego podgryzania mojego polara. Zanim zatem zaczęłam cokolwiek innego ćwiczyć z Santosem, najpierw skupiłam się na jego REAKTYWNOŚCI, nauce reagowania na moje prośby (dawane LEKKIMI SYGNAŁAMI), NAWIĄZANIU ze mną dialogu. Przekonywałam go, że mówię do niego z sensem, że warto się ze mną komunikować.

Wrócę jeszcze do skłonności Santosa do „podgryzania” jeźdźca. Generalnie odruch „podgryzania”, chwytania wszystkiego zębami, jest normalny u młodych koni. Tak zachowują się ogiery, tak bawią się i zaczepiają od małego, tak „sprawdzają” się nawzajem, przygotowują do przyszłej roli w dorosłości. Wzajemne gryzienie się, podszczypywanie jest normalne u źrebaków, młodych koni. Tak uczą się wzajemnych relacji. Ale konie chętnie przenoszą takie zachowanie na człowieka. Jeśli człowiek przegapi moment wyciszenia tego zachowania, postawienia jasnych granic: „Tak możesz zachowywać się w stadzie, ale NIE w stosunku do człowieka”, to pojawia się problem. Im koń starszy i zachowanie utrwalone dłużej, tym trudniej się go pozbyć.

Jak oduczam Santosa tego zachowania? Ignorując wiele jego ruchów, bo ignorując nie daję mu UWAGI (a często o uwagę tu chodzi!), albo odpychając, czy nastawiając łokieć, by sam się „nadział” na niego i było mu nieprzyjemnie. I oczywiście chwaląc wszelkie chwile SPOKOJU, nie gryzienia! Ważny jest w tym tzw „timing”, czyli odpowiednio szybka reakcja, tak by koń skojarzył dokładnie przyczynę i skutek. Ważna jest też konsekwencja. Odpycham i 10 razy i 20 razy, nie odpuszczam. Cierpliwie czekam, aż koń wreszcie „załapie” co mu się bardziej opłaca, co jest milsze dla niego.

Zaczynając pracę z Santosem, zaczynałam dokładnie tak samo jak z Murphym, idę zgodnie z krokami, które uczy Ivet. Wszystkie te kroki dokładnie już opisałam (powyższy link) – punkt po punkcie. Opisałam co dają kolejne kroki i dlaczego są tak ważne. Zapraszam do analizy wpisu.

Wracając do niereaktywności Santosa. Niereaktywność konia to nic innego jak: „nie chce mi się z tobą gadać”, „tyle razy gadałem z jakimś człowiekiem, ale Wy ludzie gadacie niezrozumiale, więc postanowiłem Was już nie słuchać i nie zwracać uwagi”. Na początku zatem musiałam pokazać (i dalej pokazuję) Santosowi, że zwracam uwagę na to co on do mnie mówi i, że to co ja do niego mówię, ma sens. Widzę ogromne postępy. Jest o wiele większa lekkość w podążaniu za moim ruchem i poleceniami. Jeszcze wiele pracy, by de facto, Santos reagował wręcz na moje myśli, intencję (bo o to w tym wszystkim chodzi), ale…nie od razu Rzym zbudowano 😊

No dobrze – a co z tym wsiadaniem? Santos w ogóle nie jest nauczony stania przy wsiadaniu. Nie znam jego historii (to 6 letni koń). Wiem tylko, że zanim trafił do stajni, był świeżo zajeżdżony i generalnie wcześniej prowadził sielsko-anielskie życie. Być może skojarzył już wsiadanie z czymś niemiłym. Konie są bardzo wrażliwe. I mają bardzo dobrą pamięć. Jeśli człowiek niechcący zrobi jakiś błąd w treningu, koń może bardzo łatwo się zrazić. Człowiek wielokrotnie stawia nieumyślnie zbyt wysoką poprzeczkę lub zbyt wysoką presję. W treningu koni ważna jest zasada – małymi krokami, na niskich emocjach, z krótkimi sesjami treningowymi (o tym mówi dużo Manolo Mandez Szkolenie z Manolo Mandez – część I). Jeśli pewne rzeczy zrobimy za szybko (siodłanie, podpinanie popręgu, ujeżdżanie, wsiadanie etc), na zbyt wysokich dla konia emocjach, pod zbyt dużą presją, koń będzie czuł za każdym razem niepokój i będzie instynktownie „uciekał”. Na każdym etapie treningu musisz wiedzieć, ze koń dane mu zadanie uniesie.

Santos przy wsiadaniu kręcił się, odchodził, podgryzał jeźdźca. Zaczęłam więc najpierw od stania przy nim na schodkach. I tylko tyle. AŻ TYLE. Ja stoję na schodkach, Santos stoi grzecznie – głaszczę i chwalę. Schodzę ze schodków. Daję „wolne”. I znów to samo. Potem: „Oddaj głowę – ALE NIE GRYŹ”! I pochwała.

Gryzieniem to też rozładowanie swojego napięcia (czuję niepokój, tak rozładuję swoje napięcie). W książce “Co niepokoi mojego konia?…”, której recenzje napisałam tu: Książka „Co niepokoi mojego konia? Język ciała i sygnały uspokajające u koni” – dlaczego warto przeczytać? przeczytasz jak rozpoznać napięcie konia, jakie są sygnały uspakajające, jak rozpoznawać emocje koni.

Najlepszą metodą walki z narowami, niechcianymi zachowaniami u koni, jest pokazanie im ALTERNATYWY. Jak często powtarza Ivet, możemy pokazać koniowi, że już nie musi się tak zachowywać, możemy nauczyć go rozluźniania, puszczania emocji, przekierowania gdzie indziej uwagi. W konsekwencji damy mu w treningu coś więcej. Damy mu spokój, rozluźnienie, damy mu PRZYJEMNOŚĆ pracy z człowiekiem.

A poniżej filmik – praca z Oreusem w terenie. Ćwiczenie reaktywności (reagowania na moje lekkie sygnały) w lesie: teraz biegniemy, teraz stoimy, teraz skaczemy, teraz odpoczywamy, teraz oddaj mi łeb, teraz idziemy razem. To świetna zabawa! Polecam 😊

Oraz linki do filmików z pracy z Santosem

Nawiązywanie relacji – pierwszy roundpen, spacery w lesie

A tu filmik z Oreusem – praca nad reaktywnością właśnie! Czyli: biegniemy, skaczemy, stoimy, odpoczywamy itp. Lekkość reagowania na prośby.

Online kursy z Ivet z Feather Light Horsemanship – część I “Problem Solving”

Jak pisałam już na facebooku wykupiłam dostęp do szkoleń/kursów Ivet  – czyli Feather Light Horsemanship (https://featherlightacademy.com/). Wykupiam 3 miesięczny dostęp za 90 euro i są to najlepiej wydane pieniądze na warsztaty/szkolenia końskie w moim życiu. Szczerze? Nie spodziewałam się, że aż tak dużo z nich wyniosę. DLACZEGO? Odpowiedź znajdziesz w tym poście.

Oczywiście ten post jest skierowany do osób mówiących w języku angielskim (Ivet prowadzi wszystko po angielsku).

Czego dokładnie uczy Ivet i jak? Kursy podzielone są na następujące części:

  1. Podstawowe informacje – tu Ivet przedstawia w skrócie co jest najważniejsze w jej pracy z końmi: intencja, energia jaką przekazuje koniom. Ivet patrzy na każdego konia bez oceniania go. Daje mu do zrozumienia, że rozumie jego zachowanie i stara się mu tylko pomóc – bez względu na to jak bardzo „źle” zachowuje się koń. Mówi o świadomości naszego ciała, naszych ruchów, naszych odczuć.
  2. Praca z ziemi – ćwiczenia pozwalające na nawiązanie kontaktu z koniem, złapanie wspólnego języka z koniem, rozluźnienie go, pokazanie „added value” (wartości dodanej) pracy z człowiekiem. Przypomina, że to co wypracujesz z ziemi zadzieje się i w siodle.
  3. Praca z młodym koniem.
  4. Załadunek do przyczepy.
  5. Praca na wolności.
  6. Inspiracje.
  7. Rozwiązywanie problemów.

W każdej części są filmiki oraz dodatkowo opis w j. angielskim. Ivet mówi i zarazem ćwiczy z  koniem. Pokazuje pracę z RÓŻNYMI końmi. Nie z tym samym.

W tym poście skupię się na „Problem Solving”. Okazuje się, że w moim przypadku 3 miesięczny dostęp to zdecydowanie za mało, by obejrzeć wszystkie materiały. Jest ich TAK dużo (200 filmików, 35 godzin materiału), że musiałam skupić się na tym materiale, na którym najbardziej mi zależy. Na tym kursie Ivet w serii filmików pokazuje pracę z 14 końmi z bardzo różnymi problemami. Są to problemy takie jak:

– koń, który dębuje/bryka pod jeźdźcem,

– koń, który nie da do siebie podejść chociaż właścicielka kilka miesięcy stara się go oswoić,

– koń, który ciągle się płoszy – mimo braku powodu (i „eksploduje” w niespodziewanej sytuacji),

– koń, który jest bardzo niebezpieczny/nieprzewidywalny w jeździe (np. gna na oślep wpadając w przeszkody),

– koń, który „nie idzie do przodu”,

– koń, który idzie cały napięty, poblokowany,

– koń, który nie reaguje na sygnały, pomoce,

– koń, który „ucieka” od jeźdźca i spod jeźdźca.

– koń, na którego ciężko było wsiąść, bo nie mógł ustać w miejscu, od razu ruszał w popłochu (często galopem)

Ten kurs to studiu przypadków (case study) – wg mnie najlepsza forma nauki.

Na tej samem zasadzie „zbudowane” są pozostałe kursy. Człowiek uczy się słuchając (Ivet tłumaczy DLACZEGO tak i tak robi, czemu to ma służyć) oraz oglądając (Ivet świetnie komentuje reakcje, zachowania koni, swoje ruchy, swój body language).

Do czego – po obejrzeniu 14 przypadków – wg mnie sprowadza się rozwiązywanie problemów z końmi? Co robi Ivet, by „wyprowadzić” konia do takiego stanu, że chodzi on jak aniołek i żadne wędzidło, czy „twarda ręka” oczywiście nie jest tu potrzebna?

  1. Ivet zawsze zaczyna od KOMUNIKACJI z koniem. Oglądając te filmiki naprawdę człowiek pojmuje do samego końca O CO CHODZI w tej komunikacji. My ludzie NAPRAWDĘ kompletnie nie zdajemy sobie sprawy jak ważne jest, by używać odpowiedniej formy komunikacji z koniem. Jesteśmy nieświadomi. Wiele problemów wynika – jak udowadnia Ivet – z braku odpowiedniej komunikacji z koniem. Konie mają nas w pewnym momencie dość i ZAMYKAJĄ się. Przestają już słuchać, przestają na nas zwracać uwagę. Starały się przez dłuższy czas, ale sygnały wysyłane przez człowieka były tak chaotyczne, zmienne, niewyraźne, że koń poddał się. Zrezygnował. Doszedł do wniosku, że nie warto już porozumiewać się z nami. Stracił zaufanie. W tej części Ivet najczęściej zabiera konia na round pen i puszcza go wolno. Zaczyna z nim rozmowę, zaczyna „join up”. Pamiętaj, że mamy do czynienia z końmi z wielkimi problemami. Ivet – jak podkreśla – musi zacząć od kontaktu z nimi. Od rozmowy. Od pokazania, że od teraz ja-człowiek, zaczynam do Ciebie mówić INACZEJ: JASNO, twoim językiem (i uczy nas tego języka). Jak pisałam w mojej książce języka koni MOŻNA się nauczyć. O tym języku piszę dużo, ale tu na filmikach możesz zobaczyć go, poobserwować „na żywo”(więcej o języku koni też tu: Nie rozmawiajmy z koniem jak z człowiekiem ). Puszczając konia w round penie i prosząc go o ruch do przodu, o „connection in speed” (połączenie w szybkości) Ivet sprawdza też JAKI JEST KOŃ. Na co go stać? Jak skłonny jest rozmawiać z człowiekiem. Robi to z bezpiecznej odległości. Patrzy, czy reaguje na „zaproszenie” do środka. Cudne jest to, że każdy koń na końcu staje się spokojny, pojawia się w nim na nowo kredyt zaufania do człowieka. POJAWIA SIĘ DIALOG.
  2. Potem Ivet zaczyna pracę z ziemi. Jest dosłownie kilka ćwiczeń, które Ivet uczy, a które są kluczowe w dalszej pracy. Koń powinien z lekkością podążać za jeźdźcem (na uwiązie), bez oporu, bez ciągnięcia. Cofać z równą lekkością. Uginać łeb, chodzić na kołach w odpowiednim ustawieniu, by uzyskać ROZLUŹNIENIE w ciele. Ivet świetnie to opisuje. Koń prosty to koń gotowy do ucieczki, napięty (to jest w naturze końskiej). Jeśli nauczymy konia miękkości (softness), rozluźniania, jeśli pomożemy mu odkryć ten sposób poruszania się, jazdy, JESTEŚMY W DOMU. Od tej pory jazda będzie dla konia przyjemnością! Koń poczuje w ciele to “coś” dobrego, co może spotkać go przy człowieku. To jest ta WARTOŚĆ dodana (value) w pracy z człowiekiem. Gdy koń to odkryje będzie chciał z nami pracować. Jak mówi Ivet, ona nie lonżuje koni. Ona uczy ich pracy na kołach (z odpowiednim ustawieniem łba, łopatki, całego ciała) tak by koń nauczył się chodzić w rozluźnieniu. Świetnie to widać po koniach! Po każdym!
  3. Następny etap to habituacja, ale nie tylko z intencją poznawania nowych, nieznanych rzeczy (co to jest habituacja? Czytaj tu Gdy nie ma w domu dzieci to… habituacja). Ivet wyciąga różne przedmioty. To może być mała flaga, duża flaga, przywiązywane do siodła plastikowe worki w miejsce nogi jeźdźca, płachty, parasolka. I pracuje dalej z ziemi. Chce pokazać koniowi, że mimo, że „warunki” zmieniają się, Ty-koniu zawsze możesz na mnie liczyć i nic się w naszej komunikacji i we mnie nie zmienia.
  4. I dopiero tu zaczyna się praca w siodle. I tu doznajemy szoku. Koń, który brykał, zrzucał jeźdźca, (na początku są filmiki JAK koń zachowywał się przed treningami u Ivet) nagle przyjmuje Ivet na swój grzbiet ze spokojem. Ivet z siodła powtarza to co robiła z ziemi. Ważne są ugięcia łba. Ivet uczy konia pójścia do przodu, lekkiego, swobodnego poruszania się do przodu. Koń, który nie ma ruchu do przodu to koń, który będzie za chwilę dębował, brykał, bo energia tu właśnie znajdzie ujście. Ivet UCZY jak koń ma iść do przodu. Jak ma się wyciągać w tym ruchu. Mówi o „odblokowywaniu łopatek”. Widać jak na dłoni, jak konie są poblokowane psychicznie i fizycznie. Wyobrażam sobie dlaczego. Jeźdźcy z reguły sami, nieświadomie „blokują” konie. Boją się szybszej jazdy, nie jeżdżą w teren gdzie koń naprawdę może się wyciągnąć) itp. Niesamowite jest to jak Ivet „rozgania”, namawia „szalonego” konia do energicznego ruchu na przód, do, w efekcie bardzo szybkiego galopu, do tego, by poczuł pełną swobodę w swoim ruchu! I wbrew pozorom koń nie leci jak szalony i nie zrzuca Ivet tylko USPOKAJA się i za chwilę jego ruch – i w stępie, i w kłusie, i w galopie – jest lekki, swobodny i STEROWALNY. Koń reaguje na najmniejsze prośby zmiany tempa! Ivet podkreśla – wiele problemów koni bierze się stąd, że nie czują się „free to move”. Człowiek tyle razy powstrzymywał ich (świadomie czy też nieświadomie) przed swobodnym ruchem, że nie wiedzą czy im wolno, czy to jest dobre czy złe. Nie czują się w tym BEZPIECZNE. Tak sobie myślę. Kto z nas sobie to uświadamia?
  5. Piąty etap to praca konia z właścicielem. Ivet przerabia jeszcze raz wszystko z właścicielem i koniem. I widzimy wyraźnie błędy w komunikacji (nie taka postawa, nie takie tempo, zbyt „kwadratowe” niejasne polecenia), widzimy spięcie człowieka, które oddziałuje momentalnie na konia. Uczymy się jeszcze bardziej, bo widzimy wyraźne błędy – błędy, które popełniamy MY na co dzień, a które nie dostrzegamy, BO NIKT NAS tego NIE UCZY.

Jesteśmy świadkiem cudów. Koń, który nie nadawał się w ogóle do jazdy, bo był zbyt niebezpieczny, lub koń, którego nie można było do niczego namówić, po KILKU SESJACH, dniach z Ivet, nagle jest naprawdę innym, spokojnym, komunikującym się koniem. I to wszystko krok po kroku dzieje się na kursie na Twoich oczach.

Warto dać 90 euro? Warto dać dużo więcej 😊

I na koniec teraz to co może Cię zdziwić. To co pokazuje, robi Ivet, NIE JEST NICZYM nowym. Ivet nie odkryła Ameryki. Ivet sama podglądała innych wielkich (też a może przede wszystkim naturalowych) Koniarzy. Uwierzcie mi widzę wiele podobieństw, wiele identycznych elementów, których ja osobiście uczyłam się na innych kursach, z książek. Ale są też różnice. A te różnice myślę zmieniają wiele. I jest całe mnóstwo “drobnych” rzeczy, która Ivet dodaje od siebie. To wszystko sprawia, że z nią chcę się dalej uczyć. W pracy Ivet z końmi jest żelazna konsekwencja, jest też presja (ale tylko tam gdzie trzeba, tylko dla dobra konia- myślę, że jeszcze o tym napiszę)…ale nie ma agresji, jest spokój. Ponadto sam sposób przekazywania wiedzy, przygotowania tych kursów jest tak czytelny, tak usystematyzowany, i jest tam tyle materiału, tyle różnych koni-przypadków, że to co pokazuje Ivet „wchodzi w krew”, naprawdę uczysz się 🙂

Ela Gródek

Zdjęcia Ivet – z facebooka z Feather Light Horsemanship

Relacje z koniem – jak je tworzyć?

Ci z nas, którzy interesują się psychiką koni, podejściem do koni bez użycia siły, przemocy, z poszanowaniem ich natury, Ci z nas którzy interesują się naturalem, prędzej czy później, dojdą do jednego wniosku. NIE MA TRENINGU KONIA, NIE MA POROZUMIENIA Z KONIEM (koń nie będzie się nas „słuchał”) BEZ RELACJI.

Okazuje się, że wszyscy trenerzy, wszyscy Koniarze, pracujący z końmi na wolności, bez presji, zaczynają od tłuczenia Ci do głowy jednego: konieczności nawiązania RELACJI z koniem.

Nie ważne jaki temat Cię interesuje – wszyscy radzą na początku to samo – najpierw RELACJE. Potem cała reszta. Masz problem? Przyjrzyj się swoim relacjom!

I tak sobie pomyślałam, że każdy o tych relacja mówi, a rzadko kto uczy i tłumaczy początkującym jeźdźcom JAK TO ZROBIĆ? Jak nauczyć się nawiązywać relacje z koniem. Wiecie dlaczego? Bo to jest bardzo trudne i bardzo indywidualne.

Obserwując koński świat od dobrych paru lat, obserwując jeźdźców, ucząc się, patrząc na własny rozwój, dochodzę do następujących wniosków:

Nie nawiążemy relacji z koniem jeśli (i jest to punkt numer 1) w pełni mu nie zaufamy, jeśli nie przestaniemy się go bać, jego reakcji, zachowań.

Jeśli nie zachowujemy postawy pełnej spokoju, harmonii, wyrozumiałości, spójności i konsekwencji, koń nam nie zaufa. Aby koń chciał nawiązać z nami relacje, musi widzieć, czuć, wiedzieć, że w 100% nic mu nie grozi z naszej strony, że może zaufać. Koń – jako zwierzę uciekające – nie daje kredytu zaufania. Mało tego, koń musi wiedzieć, że przy nas będzie mu lepiej, że rozwiążemy niejedną sytuację za niego, że może na nas liczyć…

Abyśmy MY mogli zaufać koniowi, musimy przekonać się, że nie ma czego się bać. Wiem jak to jest na początku: „ten koń bryka:, „ten gryzie”, „ten kuli uszy”, „ten może mnie kopnie?”. JAK TU SIĘ NIE BAĆ??  Niestety jest to zamknięte koło. Jeśli my podchodzimy do konia z dystansem, on patrzy na nas z dystansem. Czuje, że z jakiegoś powodu, ta istota (my), gdzieś tam w głębi, podszyta jest strachem… Zatem koń nabierze podejrzeń w stosunku do nas (bo dlaczego się boi? Jakie ma intencje?) i chętnie nas trochę „ustawi”, czy to skulonymi uszami, czy zębiskami, zyska przewagę (w razie czego). Jak przestać obawiać się koni? Nie ma innej rady. Musimy łazić do stajni, obcować z końmi – różnymi końmi, w różnych stajniach – i uczyć się o ich psychice, naturze, zachowaniach. Musimy nauczyć się jak przerwać to błędne koło wzajemnego lęku, nieufności, oswoić się. MUSIMY MU ZAUFAĆ. To my pierwsi musimy dać koniowi kredyt zaufania. Kredyt zaufania oparty na udowodnionych faktach, że koń to ostatnie stworzenie, które chce jakiegokolwiek konfliktu z nami, jakiejś bójki, wzajemnej walki. Pamiętaj – wszystkie niepożądane zachowania koni wynikają z jego strachu, z samoobrony, z przeszłości, traumy (najczęściej wywołanej przez człowieka!!). KOŃ Z URODZENIA I ZAŁOŻENIA jest stworzeniem przyjaznym, który UNIKA JAK OGNIA wszelkich agresywnych zachowań. (oglądam mnóstwo filmików z końmi, mnóstwo czytam i potwierdzam to w 100%)

Niestety koń ma jedną „wadę”. Widzi każdą niespójność, każdą próbę naciągnięcia rzeczywistości. Koń nie kupi tego, że się uśmiechasz, że jesteś „rozluźniona”, jeśli wewnątrz Ciebie kołata serce. Koń słyszy wszystko (nie bez przyczyny mówi się o umiejętnościach telepatycznych koni), wyczuje wszystko. Nie da się oszukać i naciągnąć. Możemy starać się zachowywać tak, jakbyśmy się nie bali, ale jeśli wewnątrz nas jest choćby cień obawy i dystansu – koń o tym się dowie…i nie zaufa. Nie ma drogi na skróty. Musisz naprawdę w głębi serca zaufać koniom.

Obserwując Wielkich Koniarzy zauważam jedno. NAWET jak pracują z koniem trudnym, brykającym, wyrywającym się, dębującym (z pozoru bardzo niebezpiecznym), są SPOKOJNI i naprawdę widać, że to co wyprawia koń, nie robi na nich najmniejszego wrażenia. NIE BOJĄ się. Wiedzą, że ich spokój, spokojne serce, oddech, wyciszy to biedne stworzenie i będą mogli mu pomóc. I tak się dzieje…

Ok. I co dalej? Załóżmy, że przestajemy wreszcie reagować potem, wzrostem ciśnienia we krwi, biciem serca na „niemiłe” zachowania konia, że ufamy i zachowujemy pełny luz i spokój. Wtedy możemy przejść do punktu numer 2 w nauce nawiązywaniu relacji z koniem.

Numer 2 to nauka uświadamianie sobie naszych wszystkich niewerbalnych zachowań. Poznanie języka naszego ciała, naszych emocji, myśli, oraz numer 3 – poznanie języka koni. Nie ma możliwości nawiązania relacji z koniem, jeśli nie zaczniemy mówić końskim językiem. Gdzie się tego nauczyć? Jak to zrobić? Wiele pisałam o tym mojej książce ” Jazda konna? Naturalnie! Co ten koń sobie myśli? (więcej tu: O książce ) oraz na tym blogu ( Spis treści BLOG). Są też kursy, inne książki. To konkretna wiedza, którą możemy opanować, przyswoić i używać w praktyce.

Ważna jest też nasza intencja (punkt numer 4). Koń MUSI czuć za każdym razem, że chcemy mu pomóc. Nie chcemy nic innego – tylko chcemy mu pomóc.

Wtedy następuje SPÓJNOŚĆ – naszej duszy, ciała, myśli, intencji i… działania 😊I to koń kupi

Ela Gródek

PS Wpisując w “lupkę” na blogu “relacje”, “język koni”, “komunikacja z konie”, “emocje” itp., znajdziecie kilka wpisów które mogą Wam rozszerzyć temat: Emocje i pewność siebie a nauka skakania…

Pełne zaufanie 🙂

Na zdjęciach ja i Tommy ze Stajni Śmiałka.

Książka „Co niepokoi mojego konia? Język ciała i sygnały uspokajające u koni” – dlaczego warto przeczytać?

Ten post poświęcony jest książce „Co niepokoi mojego konia? Język ciała i sygnały uspokajające u koni”, której autorem jest Rachael Draaisma, bo właśnie ukazał się polski przekład.

To, że sama napisałam książkę o koniach (więcej tu: O książce), nie oznacza, że już nie muszę, nie potrzebuję czytać, że wiem wszystko i dalej się nie szkolę. Kto już trochę „liznął” jeździectwa, ten wie, że jeździectwo to nauka na całe życie. I naukowcy ciągle nam to udowadniają, publikując nowe opracowania z obserwacji, badań koni, ich zachowań.

O sygnałach uspokajających koni pierwszy raz usłyszałam od mojej koleżanki Ewy, która była na szkoleniach Rachael w Polsce. To ona pierwsza powiedziała mi, że to, iż koń odwraca od nas głowę lub zaczyna się drapać, może oznaczać, że odczuwa dyskomfort, narastające napięcie – i tak się uspokaja. Od tego momentu obserwowałam konie bardziej czujnie i zaczęłam odróżniać to „zwykłe” drapanie, odwracanie, od tego, który miał być dla mnie sygnałem. To, co mówiła Ewa, zgadzało się w 100%.

Czy Ty kiedyś o tym słyszałeś? Prawdopodobnie nie. Zatem, by wiedza się niosła, zapraszam Cię do przeczytania tego wpisu, a w efekcie – książki.

Zacznę od wyjaśnienia pojęcia „sygnały uspokajające”. Cytując Rachael: „Celem tego typu zachowań jest udobruchanie spotkanych osób, zwierząt, utrzymanie przyjaznej atmosfery czy właściwych stosunków, oraz ochrona przed ewentualnym konfliktem (…). Konie szczególnie umiejętnie stosują tę formę komunikacji. W naturalnym środowisku żyją przecież w stadach. Trwałe przyjaźnie i dobre stosunki rodzinne gwarantują im bezpieczeństwo, spokojne życie i przetrwanie. Unikanie konfliktów i ich następstw, czyli urazów i izolacji od reszty stada, jest dla koni szalenie ważne. Jednocześnie tak samo jak ludzie czy psy, konie również potrafią nawiązywać przyjaźnie z osobnikami innych gatunków, a porozumiewają się z nimi, używając takich samych sygnałów jak wobec koni”. Sygnały uspokajające dotyczą nie tylko koni, ale też innych zwierząt i nas, ludzi 😊 . Różnica polega na tym, że każdy gatunek ma inne sygnały. Chcesz poznać te końskie? O tym właśnie jest książka „Co niepokoi mojego konia?”.

Rachael skrupulatnie przeprowadziła badania (opis badań i metodykę znajdziesz też w książce) i opisała sygnały uspokajające koni oraz dodała mnóstwo zdjęć ilustrujących te zachowania. Liczne zdjęcia są kluczowe w tej książce. Każdy z nas może dzięki nim bezbłędnie „zaobserwować” sygnały – wraz z autorką.

I uwierz mi – nie masz pojęcia, że:

– mruganie,

– odkręcanie głowy,

– odpowiednie ustawienie ciała,

– potrząsanie szyją,

– jedzenie,

– opuszczanie głowy i szyi,

– odwracanie się zadem,

– bezruch, spowolnienie ruchów itp.

mogą oznaczać, że koń chce rozładować pewne napięcie, „uciec” od bodźca, który wywołuje u niego stres.

Rachael pisze (i trudno się z nią nie zgodzić ☹): „Życie udomowionego konia pełne jest różnego rodzaju napięć. Upadająca miotła, szczekanie psa, wybieg, na którym koń nie lubi stać, strach, jaki odczuwa, gdy opuszcza współtowarzyszy ze stajni, ból od uderzeń bata, zbyt wymagający trening, upał… Wszystkie te bodźce to potencjalne stresory, które mogą skutkować dwoma rodzajami napięć:

  1. Stres ostry – pojedynczy wzrost napięcia, po którym koń powraca do równowagi.
  2. Stres przewlekły – koń znajduje się w stresującej sytuacji przez dłuższy czas i nie wraca do równowagi”.

Stres przewlekły – podobnie jak u człowieka – prowadzi do wielu zaburzeń, niekontrolowanych zachowań (wybuchów) i chorób, utraty zdrowia, chęci do życia (tak, KONIE TEŻ mogą cierpieć na depresję!! O tym pisałam tu: Od agresji do depresji – jak konie reagują na długotrwały stres

Rachael w swojej książce pomaga zauważać sygnały, które świadczą o tym, że koń jest w stresie. Pomaga zauważać, KIEDY NAPIĘCIE ROŚNIE, KIEDY OPADA, KIEDY STRES ZACZYNA BYĆ CHRONICZNY. Jest to bezcenna wiedza – jeśli chcemy jak najlepiej dla naszego konia, dla jego zdrowia psychicznego i fizycznego. Rachael opisuje tzw. stopnie komunikacji, zachowania przerzutowe, sygnały dystansujące, sygnały stresu. Czy wiesz, że BRAK KOMUNIKACJI to TEŻ sygnał, który koń wysyła?

Rachel pisze o tym, jak interpretować zachowanie konia, jak pomóc wrócić mu do równowagi, jak zauważać wzrost i opadanie napięcia i jak stosować sygnały uspokajające. Rachel uczy nas, JAKIE sygnały uspokajające MY możemy wysyłać do konia, by „powiedzieć” mu, że nie chcemy konfliktu, że jesteśmy przyjaźnie nastawieni. Uwierz mi – wiele, wiele, wiele razy człowiek NIEŚWIADOMIE, całym swoim ciałem wysyła do konia mylący komunikat, niezamierzony sygnał (wiele o tym pisałam też w mojej książce).

Jak zawsze podkreślam – to na człowieku leży obowiązek poznania języka koni.

Warto sięgnąć po tę lekturę! Ela Gródek

PS Książkę można nabyć Tu https://sassebi.pl/…/co-niepokoi-mojego-konia-jezyk…/…

Draco i ja i treningi nie tylko skokowe :)

Już dawno miałam ochotę i potrzebę napisać o Draco. Stał się dla mnie wyjątkowy. Po roku wspólnej jazdy, czuję z nim szczególną więź i czuję w stosunku do niego ogromną wdzięczność  za te wszystkie jazdy/lekcje razem. Przed nami wakacyjna przerwa. Najwyższy czas, by napisać coś o Draco😊

Kto bywa na tym blogu ten wie, że skoki przez przeszkody nie są moją najulubieńszą formą spędzania czasu z koniem😊 Zdecydowanie wolę jazdy w terenie, pracę z ziemi, czy jazdę na kantarku na oklep. ALE doceniam treningi skokowe. Doceniam, bo mam to szczęście, że wraz z córką Julą (dla której skoki zdecydowanie stanowią wyżej w rankingu) możemy jeździć pod okiem bardzo dobrej istruktorki Basi w “Rancho Pcim”. Z każdej więc lekcji wynoszę ogromną radość i wielką naukę.

DRACO. Co w nim podziwiam? Za co tak bardzo doceniam?

Po pierwsze – Gdy przyjeżdżam na jazdę, Draco jest cudny już od pierwszych chwil w boksie. Jak wiesz, konie, które jeżdżą w rekreacji, czy sportowo pod różnymi jeźdźcami, nie mają łatwo. No dobra – bez ogródek – mają TRUDNO. W związku z tym już w boksie pokazują swoje niezadowolenie z kolejnej „wizyty” jeźdźca. Wiedzą, że pachnie to robotą i presją…Podziwiam Draco, że jest tak spokojny, taki kontaktowy w boksie. Bez żadnej spinki i nerwów daje się czyścić no i przytulać😊

Po drugie – Draco to koń, który chętnie jeździ, chętnie skacze. Tego konia NIGDY nie trzeba do niczego zachęcać. Chętnie stępuje, chętnie kłusuje, chętnie galopuje. Ma najszybszy, najbardziej „wyraźny” i najdynamiczniejszy kłus jaki kiedykolwiek widziałam. Co prawda jest to kłus, nie będę ukrywać, „wybijający” (niestety nie da się jeździć na Draco w pełnym siadzie. Raz spróbowałam kłusa bez strzemion i niestety skończyło się to plaśnięciem na ziemię☹), ale za to Draco ma cudny, wygodny galop. Galopuje równo, dostojnie, rytmicznie i zawsze z chęcią!

Ja i Draco po pięknie przejechanym parkurze 🙂

Po trzecie – to koń, który jest delikatny w pysku, delikatny „na kontakcie” – czuje i reaguje na wędzidło jasno i wyraźnie. Jeśli człowiek popełnia błędy – zbuntuje się i odmówi współpracy. RĘKA, która jest połączona z pyskiem Draco wędzidłem, musi być delikatna, miękka, spokojna. Ręka musi działać z wyczuciem, impulsem (nic na siłę!). Wszelkie „zaciąganie” wodzy, zbyt mocne ciągnięcie, powoduje skutek odwrotny od zamierzonego. Draco zamiast zwolnić, przyspiesza. Zamiast zatrzymać się, będzie rzucać głową i przeć naprzód.

Gdy drugi raz siedziałam na Draco i nieumiejętnie chciałam zwolnić jego tempo przez zbyt mocne działanie na wędzidło (byłam już w małej panice), Draco zaczął szarpać wodzą, rzucać głową, buntować się, przyspieszać tempo, gnać do przodu. Wtedy po raz pierwszy w moim życiu powiedziałam instruktorce „Przepraszam. Nie dam rady. Nie przejadę ani jednej więcej  przeszkody, nie jadę tego parkuru”. Moje emocje były już za wysokie, by próbować na nowo dogadywać się z koniem.

Pamiętaj! Gdy nasze emocje „pikują”, to emocje konia sięgają zenitu. Jeśli wiesz, że nie jesteś w stanie wyciszyć się w momencie, rozluźnić się – odpuść. Nie walcz, nie próbuj nic nikomu udowodnić. Koń patrzy na nas i komunikuje się z nami przede wszystkim przez PRYZMAT NASZEJ ENERGII, EMOCJI. Konia nie oszukasz. Gdy z podniesionym ciśnieniem i zaciśniętymi pośladkami próbujesz coś „naprawiać”, pamiętaj, że pogarszasz tylko sytuację.

Tak – miałam wtedy spięte pośladki i wiedziałam, że dla dobra konia lepiej odpuścić😊

Tak wiele koni jest, jak to się mówi, „twardych” w pysku. Ich delikatna tkanka (poprzez nieumiejętną jazdę jeźdźca i działanie na wędzidło) pogrubiła się, znieczuliła się. Tak wiele koni zobojętniało, nie chcą już „mówić” człowiekowi, że „za mocno”, że „nie tak”. Nie buntują się już ☹

Draco dalej nie wybacza. Pokazuje wyraźnie Człowiekowi, kiedy ten jest za mało delikatny, kiedy jego ręka za mało stabilna i wprawna.

Draco – buntuj się dalej i ucz następne tuziny jeźdźców delikatności i komunikacji!

My po skokach – Julia z Freudem i ja z Draco

Po czwarte – ten koń nie jeździ na pamięć. Są lekcje kiedy skaczemy wszystkie przeszkody bezbłędnie, miękko, pięknie. Przejeżdżamy cały parkur bez problemu. Ale są i lekcje kiedy Draco wyłamuje 3 razy pod rząd na jednej, niepozornej przeszkodzie. Od czego to zależy? ODE MNIE! To nie z Draco jest coś nie tak. To ja czasem jeżdżę dobrze, a czasem źle. On mnie tylko informuje grzecznie jak mi dzisiaj idzie😊Z Draco ćwiczę raz w tygodniu, lub rzadziej (gdy wypadają Święta, ferie, moje wyjazdy prywatne). Jeżdżę zatem rzadko, za mało, by naprawdę rozwinąć się w skokach.

Praca z Draco wymaga ode mnie skupienia, pracy nad rozluźnieniem. To ja często się SPINAM, WSTRZYMUJĘ ODDECH, TRACĘ RYTM czy RÓWNOWAGĘ. Draco na to reaguje. Uczy mnie tak wiele na każdej jeździe.

Po piąte – Draco mi wybacza. Ciągle…wybacza brak zdecydowania, brak podejmowania decyzji. Ile to razy „wyratował” mnie na przeszkodzie, podjął sam decyzję. Nie raz to ja „zostałam” za przeszkodą a on skoczył pierwszy, i nie raz ja „skoczyłam” pierwsza, a on po mnie. Czasem wygląda to naprawdę komicznie! Wyobraź sobie konia, który wybija się przed przeszkodą, skacze, i jeźdźca, który „skacze” za nim z kilku sekundowym opóźnieniem😉 Widok jak z kreskówki! Albo: jeździec już się wychyla, już skacze przez przeszkodę, a koń dopiero się wybija. W efekcie jeździec ląduje po przeszkodzie na szyi konia. Tak…to ja i taka sytuacja…

Draco – dziękuję za ten piękny rok razem

Nauka jazdy przez przeszkody wymaga wiedzy z zakresu psychologii i psychiki konia. Jeśli czujesz, że brakuje Ci wiedzy o naturze koni polecam przeczytać książkę “Jazda konna? Naturalnie! Co ten koń sobie myśli?” (więcej tu: O książce, Recenzje)

Ela Gródek

PS Więcej o naukach skoków przez przeszkody przeczytasz też tu Emocje i pewność siebie a nauka skakania…