Trudności z koniem w terenie. Co zrobić gdy koń … (część II)

Zapraszam do przeczytania części II styczniowego wpisu Marzeny Niewęgłowskiej (gościnnie na blogu) Koń płoszący się w terenie. Jak przygotować konia do pracy w terenie? (część I)

„Trudno jest jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie „Co zrobić, gdy koń…”, mając znikome informacje typu: na ujeżdżalni jest ok, a w terenie mój koń bryka i pędzi, jest nie do opanowania itp. Żebym mogła odpowiedzieć na to pytanie i temu podobne, musiałabym lepiej poznać zarówno konia, jak i jego jeźdźca, (właściciela), poszukać problemu, żeby trafniej określić przyczynę i znaleźć trafniejsze wskazówki i w konsekwencji rozwiązać problem. Jedno jest pewne KOŃ ROBI TO CO ROBI, BO MA  POWÓD. A powodów może być mnóstwo. Tak samo nie ma złotego środka typu ZRÓB TO I TO i będzie super.

Przede wszystkim trzeba znaleźć i wyeliminować przyczynę. Najpierw zaczęłabym od konia, bo to przecież żywe stworzenie i tak jak każda istota, odczuwa ból, może być chory, może źle się czuć, może mieć lepszy bądź gorszy dzień, może być smutny, osowiały bądź radosny, szczęśliwy. Na początku sprawdziłabym stan zdrowia, pleców, kopyt. Sprawdziłabym w ruchu, we wszystkich chodach, na obie strony luzem i pod jeźdźcem. Warto korzystać z usług końskiego fizjoterapeuty, który jest w stanie zniwelować różne napięcia w ciele konia. Podpowie też jakie ćwiczenia warto wprowadzić, które usprawnią zwierzaka, wskaże na co zwrócić szczególną uwagę. Dobry kowal jest na wagę złota. Nie darmo się mówi, że bez kopyt nie ma konia. Sprawdziłabym sprzęt, zarówno siodło (stan techniczny i dopasowanie), ogłowie, popręg, stan czapraka.

Następnie jeździec: spójrzmy prawdzie w oczy i zastanówmy się, czy sami nie projektujemy sobie w głowie scenariuszy tego co się może w terenie wydarzyć? Nasz strach przenosi się na zwierzę i efektem może być taka właśnie reakcja. Kolejna sprawa to dosiad – temat dość drażliwy dla jeźdźców, bo przecież jeśli jeździ się konno x lat to wszystko jest super! Niestety często popadamy w rutynę i ten nasz kiedyś super dosiad, dziś może być trochę krzywy, pochylony itp. Sami tego nie widzimy, ale trener czy instruktor zauważy. Przydałoby się od czasu do czasu dokonać korekty. Nie jest to żadna obelga, by wziąć kilka lekcji dosiadowych od czasu do czasu. Sami instruktorzy, czy trenerzy, właśnie by nie popaść w rutynę, tak robią! Ciągle się gdzieś doszkalają w dosiadzie i pracują nad swoimi krzywiznami. Warto też, oprócz jazd, popracować z koniem z ziemi, by podtrzymać czy wzmocnić relacje, wyostrzyć naszą uważność na to co koń nam stara się przekazać, na jego reakcje w różnych sytuacjach i reagować na nie, sprawdzić timing.

Przed wyjazdem w teren, trzeba konia przygotować bez względu na to, czy ma on lat 4 czy 14 lat. Tak jak pisałam w części I relacje i habituacja są podstawą, by nasz koń stał się bombo-odporny, bezpieczny. Tak więc trzeba ćwiczyć, pracować nad tym. Jeśli nie mamy wystarczającej wiedzy, pomysłu czy odwagi, jak to zrobić, zwróćmy się o pomoc. Są trenerzy, którzy mogą pomóc przyjeżdżając indywidualnie i pracując z naszą parą. Można też wybrać się z koniem, lub choćby jako słuchacz, na którąś z klinik organizowanych przez różne stajnie w Polsce. Na przykład do Polski przyjeżdża Joe Turner, Rocky Mountain Horseman z USA i prowadzi kliniki w różnych stajniach pt. ,,Koń Bomboodporny”. Można pojechać z koniem na obóz dla dorosłych np. na ,,Zaczarowane Wzgórze”, gdzie zajmiemy się parą koń-jeździec indywidualnie (wg potrzeb). Często rozwiązujemy tam problemy jeźdźców z końmi i problemy koni z jeźdźcami. Można dać konia w trening zaufanemu trenerowi z określeniem czego oczekujemy – ważne by i nas nauczył jak prowadzić konia. 

Koń może ponosić w terenie też z powodu braku równowagi, którą my sami będąc na grzbiecie możemy zwierzęciu dodatkowo zaburzać. Wtedy oprócz poprawy naszego dosiadu i równowagi, początkowe galopy w terenie robimy pod górę.

Jeśli koń jest wystany, to przed takim wyjazdem w teren warto zrobić koniowi ,,mocniejszy trening” na ujeżdżalni, potem coraz lżejsze treningi przed terenem, aż dojdziemy do bezpośredniego wyjazdu w teren. Koń w terenie podczas galopu ma możliwość rozciągnięcia mięśni i rozluźnienia się, dlatego też stara się zrobić to poprzez wyciągnięty galop, czasem przez bryknięcie, co też wbrew pozorom przynosi koniowi rozluźnienie i ulgę jego mięśniom. Ja osobiście korzystam ze swojego doświadczenia, intuicji i timingu i gdy czuję, że koń zaczyna się nakręcać to niezależnie od tego co robi zastęp, robię z koniem ciasne wolty, wręcz okręcam go w kółko, w jedną i w drugą stronę, i jak się wyciszy to dokłusowuję SPOKOJNIE do reszty. Jeśli w trakcie kłusa znowu koń mi się napina, to znowu robię ciasne wolty i tak do skutku, aż osiągnę efekt:  gdy ja zwolnię, a grupa odjedzie, koń dalej jest spokojny i zrelaksowany… Warunkiem jednak są zbudowane mocne relacje. Można też w razie ,,W” zejść z konia i prowadzić go w ręku, ale musimy wiedzieć, że najbezpieczniejsi jesteśmy na końskim grzbiecie. Koń wystraszony, zdenerwowany może być nieprzewidywalny, a przez to z ziemi niebezpieczny i gdy zsiądziemy z niego w obliczu strachu może próbować się wyrywać, stawać dęba, wierzgać itp. Więc apeluje o rozsądek i przemyślenie/ przeanalizowanie tego co ważne, dobre i bezpieczne dla nas i dla naszego podopiecznego. Jazda konna ma być przyjemnością, zarówno dla jeźdźca jak i dla konia, a nie walką o przetrwanie, czy siłowaniem się kto mocniejszy

Marzena Niewęgłowska

Książka „Co niepokoi mojego konia? Język ciała i sygnały uspokajające u koni” – dlaczego warto przeczytać?

Ten post poświęcony jest książce „Co niepokoi mojego konia? Język ciała i sygnały uspokajające u koni”, której autorem jest Rachael Draaisma, bo właśnie ukazał się polski przekład.

To, że sama napisałam książkę o koniach (więcej tu: O książce), nie oznacza, że już nie muszę, nie potrzebuję czytać, że wiem wszystko i dalej się nie szkolę. Kto już trochę „liznął” jeździectwa, ten wie, że jeździectwo to nauka na całe życie. I naukowcy ciągle nam to udowadniają, publikując nowe opracowania z obserwacji, badań koni, ich zachowań.

O sygnałach uspokajających koni pierwszy raz usłyszałam od mojej koleżanki Ewy, która była na szkoleniach Rachael w Polsce. To ona pierwsza powiedziała mi, że to, iż koń odwraca od nas głowę lub zaczyna się drapać, może oznaczać, że odczuwa dyskomfort, narastające napięcie – i tak się uspokaja. Od tego momentu obserwowałam konie bardziej czujnie i zaczęłam odróżniać to „zwykłe” drapanie, odwracanie, od tego, który miał być dla mnie sygnałem. To, co mówiła Ewa, zgadzało się w 100%.

Czy Ty kiedyś o tym słyszałeś? Prawdopodobnie nie. Zatem, by wiedza się niosła, zapraszam Cię do przeczytania tego wpisu, a w efekcie – książki.

Zacznę od wyjaśnienia pojęcia „sygnały uspokajające”. Cytując Rachael: „Celem tego typu zachowań jest udobruchanie spotkanych osób, zwierząt, utrzymanie przyjaznej atmosfery czy właściwych stosunków, oraz ochrona przed ewentualnym konfliktem (…). Konie szczególnie umiejętnie stosują tę formę komunikacji. W naturalnym środowisku żyją przecież w stadach. Trwałe przyjaźnie i dobre stosunki rodzinne gwarantują im bezpieczeństwo, spokojne życie i przetrwanie. Unikanie konfliktów i ich następstw, czyli urazów i izolacji od reszty stada, jest dla koni szalenie ważne. Jednocześnie tak samo jak ludzie czy psy, konie również potrafią nawiązywać przyjaźnie z osobnikami innych gatunków, a porozumiewają się z nimi, używając takich samych sygnałów jak wobec koni”. Sygnały uspokajające dotyczą nie tylko koni, ale też innych zwierząt i nas, ludzi 😊 . Różnica polega na tym, że każdy gatunek ma inne sygnały. Chcesz poznać te końskie? O tym właśnie jest książka „Co niepokoi mojego konia?”.

Rachael skrupulatnie przeprowadziła badania (opis badań i metodykę znajdziesz też w książce) i opisała sygnały uspokajające koni oraz dodała mnóstwo zdjęć ilustrujących te zachowania. Liczne zdjęcia są kluczowe w tej książce. Każdy z nas może dzięki nim bezbłędnie „zaobserwować” sygnały – wraz z autorką.

I uwierz mi – nie masz pojęcia, że:

– mruganie,

– odkręcanie głowy,

– odpowiednie ustawienie ciała,

– potrząsanie szyją,

– jedzenie,

– opuszczanie głowy i szyi,

– odwracanie się zadem,

– bezruch, spowolnienie ruchów itp.

mogą oznaczać, że koń chce rozładować pewne napięcie, „uciec” od bodźca, który wywołuje u niego stres.

Rachael pisze (i trudno się z nią nie zgodzić ☹): „Życie udomowionego konia pełne jest różnego rodzaju napięć. Upadająca miotła, szczekanie psa, wybieg, na którym koń nie lubi stać, strach, jaki odczuwa, gdy opuszcza współtowarzyszy ze stajni, ból od uderzeń bata, zbyt wymagający trening, upał… Wszystkie te bodźce to potencjalne stresory, które mogą skutkować dwoma rodzajami napięć:

  1. Stres ostry – pojedynczy wzrost napięcia, po którym koń powraca do równowagi.
  2. Stres przewlekły – koń znajduje się w stresującej sytuacji przez dłuższy czas i nie wraca do równowagi”.

Stres przewlekły – podobnie jak u człowieka – prowadzi do wielu zaburzeń, niekontrolowanych zachowań (wybuchów) i chorób, utraty zdrowia, chęci do życia (tak, KONIE TEŻ mogą cierpieć na depresję!! O tym pisałam tu: Od agresji do depresji – jak konie reagują na długotrwały stres

Rachael w swojej książce pomaga zauważać sygnały, które świadczą o tym, że koń jest w stresie. Pomaga zauważać, KIEDY NAPIĘCIE ROŚNIE, KIEDY OPADA, KIEDY STRES ZACZYNA BYĆ CHRONICZNY. Jest to bezcenna wiedza – jeśli chcemy jak najlepiej dla naszego konia, dla jego zdrowia psychicznego i fizycznego. Rachael opisuje tzw. stopnie komunikacji, zachowania przerzutowe, sygnały dystansujące, sygnały stresu. Czy wiesz, że BRAK KOMUNIKACJI to TEŻ sygnał, który koń wysyła?

Rachel pisze o tym, jak interpretować zachowanie konia, jak pomóc wrócić mu do równowagi, jak zauważać wzrost i opadanie napięcia i jak stosować sygnały uspokajające. Rachel uczy nas, JAKIE sygnały uspokajające MY możemy wysyłać do konia, by „powiedzieć” mu, że nie chcemy konfliktu, że jesteśmy przyjaźnie nastawieni. Uwierz mi – wiele, wiele, wiele razy człowiek NIEŚWIADOMIE, całym swoim ciałem wysyła do konia mylący komunikat, niezamierzony sygnał (wiele o tym pisałam też w mojej książce).

Jak zawsze podkreślam – to na człowieku leży obowiązek poznania języka koni.

Warto sięgnąć po tę lekturę! Ela Gródek

PS Książkę można nabyć Tu https://sassebi.pl/…/co-niepokoi-mojego-konia-jezyk…/…

Obiekty latające a natura końska

To się wydarzyło w sierpniu. W terenie. Na ścierniskach. To był pierwszy teren po tym, jak złamałam rękę w nadgarstku. Pierwsze ścierniska w tym roku. Razem z Alą i Julą cieszyłyśmy się na myśl o tym pędzie, tym wietrze we włosach. Na ten teren wybrałyśmy się ze Stadniną Koni Huculskich w Nielepicach, z hucułkami. Z końmi zaprawionymi w terenach, końmi żyjącymi 24 h/dobę na pastwiskach, końmi odważnymi, niepłochliwymi. A jednak…

Wjechałyśmy na łąkę. Przed nami długie, piękne ściernisko. Raz, dwa, trzy i ruszyłyśmy galopem. Nagle czuję, że hucułek, zamiast się rozpędzać, jakoś tak jedzie do przodu jakby z hamulcem, jakby chciał i nie chciał. Myślę: Co się dzieje? Co jest nie tak? Takie piękne ścierniska, a my „na hamulcu”. Łąka zaczęła się kończyć i wtedy nagle… hucuły tak wyrwały do przodu, że Ala aż krzyknęła. Patrzę, a nad nami dron. No i wszystko jasne. Łąka zaczęła się kończyć, a konie dalej chcą gnać. Spłoszone, włączyły bieg „ucieczka”. Krzyknęłam do Ali „na koło!” i powoli, wprowadzając konie na koło, uginając łby, wyhamowałyśmy. Konie były tak zestresowane, że czym prędzej, w stępie, opuściłyśmy łąkę. Wiedziałam, że poproszenie konia o wyższy chód (kłus, galop) po takim wyrzucie adrenaliny do krwi mogłoby skończyć się ponownym uruchomieniem biegu „ucieczka”.

Sytuacja numer dwa.

Był grudzień. Wybrałam się z Julą w całodzienny teren z Zaczarowanym Wzgórzem. Tym razem był to teren na arabkach, na bezwędzidłówkach. Jechałam na młodym koniu (Didi) – 5-letnim, ale już zaprawionym w terenach. Mój koń (podobnie jak Julii) miał wiele energii i chęci do szybkich galopów (jak to araby). Cieszyłam się cudownymi galopami po leśnych ścieżkach i aktywnym stępem przy podejściach, zejściach w tym urozmaiconym terenie na południu Krakowa. W pewnym momencie mój koń zatrzymał się. Poprosiłam o pójście dalej, koń stoi wryty. Po chwili usłyszałam to, co Didi usłyszała już wcześniej – helikopter nad głową. Nagle czuję, jak Didi próbuje zawracać do stajni. Nie pozwoliłam jej się obrócić. Zaważyły sekundy i moja szybka reakcja. Didi, zamiast do przodu, zaczęła iść do tyłu. W takich chwilach nasze emocje mają ogromne znaczenie. Albo spanikujemy razem z koniem, albo ze spokojem przekonamy konia, że nic się nie dzieje i należy iść dalej. Mówiąc do Didi cały czas spokojnym głosem, konsekwentnie i zdecydowanie prosiłam o pójście do przodu. Ruszyłyśmy. Za chwilę helikopter odleciał. Poruszenie Didi, wysoką energię czułam jeszcze przez jakiś czas.

Co łączy te dwie historie? Obiekt latający nad głową. Konie boją się czegoś, co lata, kołuje w powietrzu. Jest to niesamowicie mocny instynkt, który za nic nie chce wymazać się z ich genów. Mimo upływu setek lat. Konie mają zapisane głęboko w swojej psychice, w genach, że jeśli coś lata nad głową, to może to być wielki ptak, który zaatakuje z powietrza. Mimo upływu setek lat, odkąd ptaszyska przestały być groźne dla konia udomowionego, one cały czas pamiętają… Instynkt dalej podpowiada im, by uciekać, by kryć się – po to, by przeżyć.

Zanim ja zobaczyłam, usłyszałam i dron, i helikopter, koń już wcześniej wiedział o tym „niebezpieczeństwie”. Całym swoim ciałem, napięciem pokazał mi, że jest w stanie gotowości do obrony, do ucieczki. Mimo że mam za sobą wiele dni rajdów, wiele terenów, po raz pierwszy miałam okazję zaobserwować taką reakcję koni na obiekty latające. Czytać o tym to jedno, przeżyć to razem z koniem to dopiero nauka!

Gdybym miała drona, na 100% dodałabym go do mojego planu habituacyjnego z końmi 😊

Ela Gródek

A poniżej krótki filmik z jazdy na hucułkach nagrany przez naszą przewodniczkę.

A tu Didi Z Zaczarowanego Wzgórza i poniżej Esmona.

Konie arabsko-berberyjskie w Maroko

Od 24 października do 31 października 2021 byłam na wyprawie konnej nad Atlantykiem w Maroku. Już wkrótce będzie relacja z tej wyprawy. Ale już dzisiaj chciałam Wam przedstawić Prince’a – konia rasy arabsko-berberyjskiej, z którym spędziłam 5 dni. Ta rasa niesamowicie przypadła mi do gustu 🙂 Generalnie mało uwagi przykładam do ras koni, jeszcze mniej do wyglądu. Nigdy nie interesowały mnie książki „Rasy koni”. Dla mnie każdy koń jest piękny, mądry i kochany. I ten rasowy i ten „kundel”, i ten ze smukłą sylwetką, i ten, jak to my z Julą określamy, „ziemniak” 🙂 Ale rasa koni to nie tylko wygląd, cechy charakterystyczne budowy ciała. To też psychika, temperament, charakter. Im dłużej interesuję się końmi, im więcej o nich wiem, tym większą uwagę zwracam na rasę koni. Konie jednej rasy świetnie mogą sprawdzać się w warunkach x i pracy y, a kompletnie nie w warunkach z i pracy ź. Rasa ma znaczenie.

Koń arabsko-berberyjski – skrzyżowanie araba i konia berberyjskiego (zaczęto je krzyżować już w VIII w. Koń berberyjski pochodzi z Afryki północno-zachodniej, a więc Maroko to od zawsze jego dom). Przedstawiciel tej rasy jest niezwykle wytrzymały i szybki (szybkość zapewne ma po arabie, wytrzymałość po koniu berberyjskim (mój przypis)). Charakteryzuje się smukłą sylwetką. Jest nieduży – w kłębie maksymalnie 140-150 cm. Jego oczy są pełne wyrazu i są one już w typie orientalnym, skóra jest delikatna. Szyja konia jest muskularna, łagodnie wygięta, od wyraźnie zaznaczonego kłębu do karku. Nogi zwykle są smukłe, ale niezwykle silne, ogromnie wytrzymałe. Podobnie kopyta, które choć bywają wąskie i strome, są jednak bardzo twarde i rzadko bywają przyczyna kulawizny.

Nie wymagają wiele. Rasa ta potrafi sobie zwykle poradzić w każdych warunkach. Wspaniale wytrzymują skrajne temperatury i ubogie żywienie. Są mądre, inteligentne, odważne (gdy usłyszą nawet najgłośniejszy hałas nie zwracają na niego uwagi) i nie boją się podjąć ryzyka. Mają jednak duży i trudny do opanowania temperament.

źródło: Wikipedia

Prince jest jednym z 12 ogierów. Prawie wszystkie tej samej rasy – arabsko-berberyjskiej – należącym do Magdy i Brahima, którzy prowadzą rajdy konne w Maroku. Tak – nie mylę się! 12 ogierów razem w jednym zastępie wędrowały z nami każdego dnia rajdu. Nie było kopniaków, szczurzenia się na siebie, niebezpiecznych sytuacji. Oczywiście zachowywaliśmy odstępy – ale to tyle!

Prince i jego koledzy zdecydowanie mają pracę odpowiednią do swoich możliwości. Bez problemu chodziły po niesamowicie kamienistym terenie (takie jest Maroko…). Oczywiście wszystkie konie są podkute, ale uwierzcie mi gdyby nie ich niesamowicie wytrzymałe nogi i kopyta, nie byłoby to możliwe! Byłaby kulawizna za kulawizną, kontuzja za kontuzją.

Na szczęście – dla równowagi – duża część rajdu była po piaszczystej, idealnej plaży.

Tu na plaży, z kolei, doceniałam niesamowitą szybkość i wytrzymałość (w sensie kondycji) Prince’a.

Potrafiliśmy gnać po niekończącej się plaży, minuta za minutą, i nie miałam uczucia, że to wykańczający wysiłek dla Prince’a – wręcz przeciwnie – fajna okazja do wyciągnięcia się w cwałach, do wybiegania się na wolnej przestrzeni.

Miałam też przyjemność wchodzić do morza z Prince’m. Fale były duże więc głęboko się nie dało (a wiem, że nieraz konie wchodzą całe!) Podziwiałam jego odwagę i spokój!

Miałam też ogromną przyjemność galopować na oklep po plaży (jednego dnia była taka opcja dla chętnych).

Grzywy mamy bardzo podobne 🙂 Gdyby nie kolor byłyby identyczne! 🙂

I miałam też okazję po prostu pobyć z Prince’m 🙂

Prince – dziękuję.

Magda i Brahim (organizatorom wyprawy,”Maroc a cheval” https://marocacheval.com/) – dziękuję.

UWAGA! Nie naśladuj! Nie wsiadaj na konia bez kasku! Ja zrobiłam to na własne ryzyko tylko do zdjęć i tylko na plaży (zawsze byłam w kasku oraz kamizelce ochronnej na plecach). Po 4 dniach przeżywania w trasie różnych sytuacji wiedziałam, że mam do czynienia z koniem spokojnym, opanowanym, niepłochliwym, kontrolowalnym, słuchającym jeźdźca, jego sygnałów. Ale koń to koń – zrobiłam to na własne ryzyko, które nie polecam Tobie!!

Do zobaczenia Prince!

Jak widzi koń?

Niedawno wstawiłam na funpage na facebooku symulację jak widzi koń, a jak człowiek. Wielu koniarzy było bardzo zdziwionych, że koń właśnie tak widzi! Postanowiłam więc przybliżyć Ci temat. To, że koń widzi wokół siebie prawie wszystko i ma tylko 2 „ślepe”strefy, wie prawie każdy. Ale jak już chodzi o dokładniejszy opis widzenia, to okazuje się, że mało kto wie co z:

  • kolorami,
  • ostrością,
  • z bliskim/dalekim widzeniem,
  • głebią itp
  • jasnością/ciemnością (akomodacją wzroku)

Poniżej fragment z książki „Jazda konna? Naturalnie! Co ten koń sobie myśli?” o wzroku. Książka przybliża WIELE też innych tematów związanych z naturą konia, jego budową, psychiką. Więcej o niej tu O książce

„…Zakres widzenia konia jest o wiele większy od zakresu widzenia człowieka. Koń widzi prawie wszystko wokół siebie (wyjątek stanowi tylko mała strefa z tyłu i z przodu konia), ale – co ważne – nie widzi wszystkiego dookoła wyraźnie, ostro. Dlatego też łatwo może się pomylić. Może na przykład nie rozpoznać nas i wziąć nas za intruza. Koń nie umie ogniskować wzroku. Aby zobaczyć coś „ostrzej” na ziemi, musi opuścić głowę. Wtedy widzi obraz wyraźniej. Na pewno zauważyłeś, że koń, „badając” jakąś rzecz na ziemi, zawsze pochyla do niej głowę. Należy mu na to pozwolić. Należy też dać mu na to czas. Koń nie analizuje i nie myśli tak szybko jak człowiek. Potrzebuje więcej czasu zarówno na poznanie nowej rzeczy, zebranie informacji, jak i na jej zapamiętanie. Koń, aby wyraźniej zobaczyć coś w oddali musi unieść głowę.

Konie nie widzą głębi. Cień czy kałuża mogą być dla nich równie dobrze dziurą w ziemi. Wiele razy możemy obserwować, jak konie boją się kałuż czy przeskakują cienie. Oko końskie „widzi” obrazy o 50% większe niż ludzie. To dlatego mała – dla człowieka – reklamówka wydaje się koniowi dużą plandeką.

Każde oko konia pobiera informacje z otoczenia niezależnie. Te informacje nie są „przekazywane” do przeciwnej półkuli. Dlatego to, czego koń nauczył się, patrząc jednym okiem, musi powtórzyć drugim. Tak więc to, że koń nie przestraszy się płachty, widząc ją lewym okiem, nie oznacza, że nie odskoczy, gdy zobaczy ją prawym. Jest to bardzo ważna informacja zarówno dla trenerów, jak i dla nas, jeźdźców.

Koń za to o wiele lepiej widzi w nocy. Jak można zauważyć, prawie całe oko konia pokryte jest rogówką (nie widać białka w oku). Dzięki temu oko pochłania więcej światła i przez to koń widzi w nocy o wiele lepiej niż człowiek.” Ale uwaga – nie oznacza to, że widzi świetnie!!

Oczy koni są OŚMIOKROTNIE większe niż oczy ludzi. Oko końskie tworzy obrazy widzianych obiektów o 50% większe niż oko ludzkie! Ale ostrość końskiego wzroku jest zdecydowanie słabsza. Nie dziw się więc, że koń reaguje na coś to „w ogóle przecież nie było straszne!”. Koń za to WYCZULONY jest na RUCH. Ty tego ruchu, gdzieś tam w krzakach, gdzieś na gałęziach, nie jesteś w stanie wychwycić, dla Ciebie nie ma powodu, by czegoś się obawiać. Ale koń to widzi i reaguje.

Bardzo dobrze na filmiku (poniżej) został przedstawiony problem adaptacji końskiego oka do zmiany natężenia światła (akomodacja wzroku w ciemności). Koń z „jasnej” przestrzeni (ostrego światła na zewnątrz) wchodzi do stajni. I okazuje się, że w tej stajni (czy hali gdzie jeździsz, czy konio-wozie) jest NIESAMOWICIE CIEMNO! Zobaczcie jak inaczej końskie oko „przyzwyczaja się” do zmiany natężenia światła. Oczy konia potrzebują 45 minut do pełnej adaptacji, człowieka 25 minut. Prawie dwukrotnie dłużej! O ile jest mu trudniej. Dlatego konie BOJĄ się takich sytuacji i często nie chcą wchodzić, lub robią to z wyraźnym spięciem – dla nich w tym pomieszczeniu na początku nic nie widać.

A poniżej link do symulacji : https://www.agdaily.com/video/simulation-shows-horse-eye-view

A co z kolorami? Jakie kolory konie widzą najlepiej? Jaskrawożółte (najlepiej z neonową poświatą), jasny turkus, odcienie zielononiebieskie, biały. Konie nie odróżniają koloru czerwonego od zielonego. Czerwony, fuksja, różowy, zielony – te kolory to dla nich wpadają w szarość. Na jaki kolor zatem powinny być pomalowane drążki do skakania? Oby nie na czerwono czy zielono!

Budowa oka konia-roślinożercy jest całkowicie różna od nas – drapieżcy. Tworzone obrazy są inne, zatem inny jest świat jaki postrzega koń i człowiek. Gerald Edelman określił to tak „każdy akt widzenia jest do pewnego stopnia aktem tworzenia”. Wzrok u człowieka jest zmysłem dominującym. Dlatego człowiek tak bardzo polega na tym co widzi. Niestety zakładamy, że podobnie jest z końmi. Wzrok to NIE dominujący zmysł u koni. Konie kompensują go słuchem, wspaniałym zmysłem powonienia, niesamowitą czułą skórą.

Mam nadzieję, że teraz będziesz w stanie patrzeć na świat bardziej końskim okiem 🙂

Ela Gródek

PS Jak komuś jest jeszcze mało to polecam książkę „Mózg konia, mózg człowieka” – sam wzrok opisany jest tu na kilkunastu stronach! Ale to tylko dla dorosłych 🙂 (język za trudny dla dzieci)